مقدمه
از آنجا که دست با تمامی نقاط بدن در تماس قرار میگیرد، امکان انتقال آلودگی‌ها به دیگر نقاط بدن از جمله چشم، گوش، دهان، صورت و … بسیار زیاد است. دستکش آشپزخانه به صورت روزانه در حین شستشو در منزل برای جلوگیری از آسیب رسیدن به پوست دست استفاده می شود؛ از این رو وجود خواص ضدباکتریایی در دستکش می‌تواند تا حدودی از انتقال و گسترش بیماری و آلودگی‌ها، تغییر رنگ و ایجاد بوی نامطبوع جلوگیری به عمل آورد.
الیاف آنتی‌باکتریال بکار رفته در تولید دستکش‌های نانو حاوی نانوذرات با ابعاد کمتر از ۱۰۰ نانومتر است که به دلیل ورود نانوذرات در مرحله تولید الیاف، از پایداری در طی مراحل استفاده و شستشو برخوردار است و باعث جلوگیری از ایجاد بیماری‌های پوستی از قبیل حساسیت، قارچ و … می شود. دستکش‌های آنتی‌باکتریال برای جلوگیری از رشد میکروب‌ها و ایجاد بوی نامطبوع مورد استفاده قرار گرفته و عمده کاربرد آن در مصارف خانگی است.
فرآیند متفاوت تولید دستکش‌های آنتي‌باکتریال نانو
این دستکش از یک ترکیب ویژه متشکل از نانواکسید روی و اکسید گرافن ساخته شده است. پیش از این دستکش‌هایی با خواص آنتی‌باکتریال در جهان ساخته شده اما نحوه تولید آنها متفاوت است.
در حالت رایج محصول نهایی با یک لایه پوشش نانو پوشانده می‌شود که خاصیت آنتی‌باکتریال یا خواص دیگری را به دستکش می‌دهد. پوشش آنتی‌باکتریال عمر کوتاهی دارد و پس از مدتی از بین می‌رود. علاوه‌براین احتمال جدا شدن از سطح محصول نیز زیاد است که در خصوص دستکش بسیار حساس است چراکه می‌تواند روی ظروف و مواد غذایی باقی بماند و از طریق وارد بدن انسان شود.
به تازگی از روشی نوین برای اعمال این خاصیت به دستکش‌ها استفاده می‌کنند. در این حالت مواد آنتی‌باکتریال بین مولکول‌ها قرار میگیرد و سپس محصول پخته می‌شود، بنابراین مواد آنتی‌باکتریال به هیچ عنوان از سطح محصول جدا نمی‌شود. در ایران برای نخستین بار در دنیا از این تکنیک خاص برای تولید دستکش آنتی‌باکتریال استفاده شده است که مانع از جدا شدن مواد آنتی‌باکتریال از فواصل مولکولی می‌شود.
مقایسه با محصولات غیرنانویی
تست مهاجرت یکی از تست‌های مهمی است که از محصولات نانو گرفته می‌شود چراکه ابعاد نانومتری بسیار ریز هستند و احتمال جدا شدن آنها از سطح بالاست. تست‌های انجام‌شده روی این دستکش نشان می‌دهد که مواد آنتی‌باکتریال در فواصل بین مولکولی پلیمرهای تشکیل‌دهنده این محصول باقی مانده و جدا نمی‌شوند. با استناد به استاندارد ملی به شماره INSO-21145 این محصول در حوزه فناوی نانو قرار میگیرد. آزمون آنتی باکتریال روی محصول انجام شده و نتایج آن در جدول زیر موجود است:
|
میزان فعالیت ضدباکتریایی |
|
|
حداقل قابل قبول استاندارد |
۲ (معادل ۹۹ درصد) |
|
نمونه شاهد |
۰ |
|
نمونه نانو در برابر باکتری E.coli |
۲/۰۴ |
| نمونه نانو در برابر باکتری S.Aureus |
۲/۳۷ |
فعالیت ضدباکتریایی شاخصی از میزان توانایی محصول در از بین بردن باکتری‌های در تماس با محصول است که از مقایسه لگاریتمی تعداد باکتری‌های موجود روی نمونه شاهد و نمونه محصول بعد از ۲۴ ساعت تماس با باکتری بدست می‌آید. طبق استاندارد، هنگامی که فعالیت ضدباکتریایی محصول بین ۲ تا ۳ باشد، اثرگذاری معنی‌دار است، اگر فعالیت ضدباکتریایی بیش از ۳ باشد اثرگذاری قوی دارد.
شرکت هزاردستان خزر با نام برند ایزی کلین دستکش‌های نانویی آنتی‌باکتریالی جهت مصارف خانگی وارد بازار کرده‌اند.